T24 Çevre
Bakü’de sona eren COP29 İklim Tepesi’nin akabinde, iklim alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları Türkiye’nin kömürden çıkış tarihi vermemesini ve nükleer güce yönelmesini eleştiren ortak bir açıklama yaptı.
İklim konusunda çalışan sivil toplum kuruluşları, Bakü’de düzenlenen COP29 İklim Tepesi’ni kıymetlendirerek Türkiye’nin güç siyasetlerini eleştirdi. Yapılan ortak açıklamada, Türkiye’nin kömürden çıkış tarihi belirlememesi ve nükleer güç kapasitesini artırmayı hedeflemesiyle güçte değerli, kirli ve dışa bağımlılığı artıran bir yola girdiği tabir edildi.
Sivil toplum kuruluşlarına nazaran, tepenin en dikkat cazip anlarından biri, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un bir soruya karşılık olarak “zaman içinde fosil yakıtlardan çıkışın olacağına” dair açıklaması oldu; fakat Bakan herhangi bir tarih vermedi.
Türkiye, zirvede “2053 Uzun Vadeli İklim Değişikliği Strateji Belgesi”ni açıkladı. Bu dokümanda, birincil güçte yenilenebilir güç hissesinin yüzde 50’ye çıkarılması hedefleniyor. Fakat kömür başta olmak üzere fosil yakıtlardan çıkışa dair bir tarih bulunmuyor. Bununla birlikte, Türkiye Bakü’de “Nükleer Enerjiyi Üç Katına Çıkarma Deklarasyonu”na imza atarak 2050’ye kadar nükleer güç kapasitesini üç katına çıkarma taahhüdünde bulundu.
Açıklamada şu sözlere yer verildi:
Fosil yakıtlardan çıkmadan “net sıfır” mümkün değil
“Uzun vadeli iklim stratejileri, net sıfır maksatlarına ulaşmak için bütüncül ve dengeli siyasetlerin geliştirilmesi açısından büyük ehemmiyet taşıyor. 2053 net sıfır gayesi, atmosfere salınan karbon ile tutulabilen karbonun eşitlenmesi manasına geliyor. Lakin bu gayeye ulaşmak için önemli emisyon azaltımı kaide.
Bu doğrultuda, fosil yakıtların tüketiminin sonlandırılmasına dair somut bir perspektif ortaya konması gerekiyor. Fosil yakıtlar üzere temel sorun kaynaklarını ortadan kaldırmadan, net sıfır gayesine ulaşmak mümkün değil.
Türkiye’nin güçlü iklim gayelerine ulaşması için öncelikle Afşin-Elbistan A Kömürlü Termik Santrali’ne yapılması planlanan ek ünite projesinden vazgeçmesi ve kademeli olarak kömürden çıkış tarihi belirlemesi gerekiyor. Rüzgâr ve güneş gücünde maksatlar ne kadar savlı olursa olsun, fosil yakıtlara dayalı mevcut güç tüketiminin yerini almadığı sürece tesirli bir iklim siyaseti oluşturulamıyor.
Nükleer güce yönelik stratejiler kaygı yaratıyor
Atık sorunu çözülmemiş, tehlikeli ve kıymetli nükleer güç, ülkeyi daha da dışa bağımlı hale getirirken, yenilenebilir güç, güç verimliliği, güç tasarrufu ve iklim değişikliğine ahenk üzere yatırımlara harcanması gereken kaynakların boşa gitmesine neden olacak.
Türkiye’nin iklim krizinin tesirlerini azaltmadaki rolünü yerine getirmesi ve geleceğini teminat altına alması için hemen ve savlı bir kömürden çıkış tarihi belirlemesi, kıymetli ve tehlikeli nükleer güç bağımlılığını sona erdirmesi ve yenilenebilir güç potansiyelini süratle hayata geçirmesi gerekiyor.
Türkiye hangi fırsatları kaçırdı?
Yenilenebilir güç kapasite kurulumlarını hızlandırmak için Akdeniz bölgesinde milletlerarası iş birliğinin güçlendirilmesini hedefleyen TeraMed, 2030 yılına kadar Akdeniz bölgesinde 1 terawatt yenilenebilir güç kapasitesi kurulmasını hedefliyor. Türkiye, TeraMed’e katılmadı.
Ayrıca, 25 ülke ve Avrupa Birliği, “Yeni Kömüre Hayır” Hareket Daveti ile tüm ülkelerden COP30’a kadar güç sistemlerinin yeni kömür kullanımını içermemesini talep etti. Bu davet, kömürden çıkışı hedefleyen Kömür Sonrası Güç İttifakı (Powering Past Coal Alliance) ile iş birliği içinde geliştirildi. Türkiye bu davete da katılmadı.”
İmzacı Kurumlar
350 Türkiye
Avrupa İklim Aksiyon Ağı
Buğday Ekolojik Hayatı Destekleme Derneği
Ege Orman Vakfı
Fosil Yakıtların Ötesi
Greenpeace Türkiye
Mekanda Adalet Derneği
Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA)
TEMA Vakfı
Temiz Hava Hakkı Platformu
Türetim İktisadı Derneği
WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Muhafaza Vakfı)
YUVA
Yuvam Dünya Derneği
Yeşil Niyet Derneği
|
“Doğal besine ulaşmanın bir yolu var!” |
